مسمومیت با گاز و گازهای باعث مسمومیت می شوند. در صورتی که در کمترین زمان ممکن مسمومیت ناشی از آن ها درمان نشود، ممکن است که مسمومیت با گاز باعث مرگ افراد گردد. اکثر گازهای سمی بر اساس یک فرمول خاص طراحی می شوند و هر یک از آن ها دارای یک فرمول ویژه هستند. با توجه به اینکه این گازها از راه تنفس به بدن راه پیدا می کنند، پس در اسرع وقت به جریان خون وارد شده و ممکن است در عرض چند ثانیه باعث مرگ افراد شوند. برای آشنایی بیشتر با گازهای سمی، در ادامه مطلب ما را دنبال کنید.
علامت مسمومیت با گاز
زمانی که افراد بیش از اندازه در معرض گاز مونوکسید کربن قرار گیرند، این گاز در خون به جای اکسیژن قرار می گیرد. هنگامی که اکسیژن در سلول ها وجود نداشته باشد، آن ها دچار مرگ می شوند و فعالیت بدنی آن ها متوقف خواهد شد. در کشور ایران سالانه افراد زیادی از این طریق جان خود را از دست می دهند. برخی از نشانه های مسمومیت با گاز عبارت است از:
● سردرد شدید:
از نشانه های اولیه مسمومیت با گاز سردردها هستند. افرادی که با گازهای سمی مسموم می شوند، در ابتدا دچار سردرد خواهند شد. معمولا افراد در قسمت جلویی سر خود احساس درد خواهند داشت. این نوع مسمومیت ها و سردردها مبهم بوده و با توجه به اینکه افراد آن را نادیده می گیرند، هنگام مواجهه با این سردرد ممکن است با مشکلات بزرگتر مواجه گردند.
● ضعف عضلانی:
زمانی که اکسید کربن درون خون به جای اکسیژن قرار می گیرد، سلول ها دچار مرگ می شوند. در این صورت درد عضلانی به سراغ افراد می آید. در این مواقع فردی که با این مشکل مواجه شده است، نمیتواند فعالیت روزانه خود را انجام دهد و به مشکلات متعددی مواجه می گردد.
● سرگیجه:
سرگیجه یکی از علائم نشان دهنده مسمومیت با گاز است. افرادی که در موارد بسیار شدید با گاز مسموم می شوند، ممکن است که هوشیاری خود را از دست دهند. در نهایت در اثر سرگیجه امکان دارد که بیهوش شوند.
● حالت تهوع و استفراغ:
حالت تهوع و استفراغ هم جزو نشانه های دیگری از مسمومیت با گاز هستند. برخلاف بیماری آنفولانزا معمولا افرادی که با گاز مسموم می شوند، دچار تب و لرز نخواهند شد.
● تنگی نفس:
زمانی که میزان مونوکسید کربن در خون و بافت های بدن افزایش پیدا کنند، در موارد شدید امکان دارد که که فرد دچار تنگی نفس شود. این نشانه ها بیانگر وجود میزان بالای گاز سمی در بدن است. در این مواقع افراد با درد سینه و افزایش تپش قلب مواجه می شوند.
● خستگی و خواب آلودگی:
افزایش میزان گازهای سمی درون خون، باعث می شود که فرد بی حال شده و احساس خواب آلودگی کند. در این مواقع ممکن است که فرد به مشکلات حافظه هم دچار گردد. افرادی که با گازهای سمی مسموم می شوند، احساس خواب آلودگی بیشتری دارند و آن را به عنوان یکی از علائم نگران کننده در نظر نمیگیرند. اما توجه داشته باشید که خوابیدن در این مواقع ممکن است در موارد حاد باعث مرگ شود.
● تاری دید:
کمبود اکسیژن در بدن باعث موجب می شود که افراد به تاری دید مواجه شوند. این نشانه هنگامی در افراد دیده می شود که دچار مسمومیت با گاز سمی شده اند. در صورتی که افراد با تاری دید مواجه شوند، در کمترین زمان ممکن باید به پزشک مراجعه نماید.
● تشنج:
هنگامی که اشخاص به طور شدید با انواع گازهای سمی مسموم شده باشند، به اسپاسم های عضلانی دچار می شوند. در نهایت ممکن است که باعث تشنج آن ها شود. در این مواقع در کمترین زمان ممکن باید فرد به مراکز درمانی منتقل گردد.
مسمومیت با گاز کربن مونوکسید
گاز مونوکسید کربن، جزو معروف ترین گازهای سمی محسوب می شوند که در اثر سوختن ناقص به وجود می آیند. خودروها جزو تجهیزاتی هستند که این گاز را به میزان زیادی تولید می کنند. زمانی که این گاز در پارکینگ های سرپوشیده افزایش پیدا کند، ممکن است که موجب مرگ اشخاص شود. معمولا در مواقعی از سال که مصرف گاز افزایش پیدا می کند، تلفات این نوع گاز افزایش پیدا خواهد کرد؛ چرا که در اثر نقض لوله کشی ها ممکن است این گاز تولید شود. در صورتی که میزان کربن در هوا افزایش پیدا کند. ممکن است باعث ایجاد مشکلات رفتاری، قلبی و سیستم عصبی مرکزی شود. همچنین در موارد شدت این گاز، موجب می شود که فرد به کما رفته یا به مرگ دچار گردد.
روش تولید گاز سمی و میزان مسمومیت
ممکن است برای اکثر افراد این سوال پیش آید که گازهای سمی چگونه تولید می شوند؟ معمولا اکثر این گازها در اثر واکنش سوختن تولید خواهند شد که این واکنش به صورت ناقص صورت می گیرد. هنگامی که کربن به صورت ناقص می سوزد، گازی به نام کربن مونوکسید را از خود تولید می کند. دقت داشته باشید همه چیزهایی که در اثر سوختن هیدروکربن ها ایجاد می شوند، می توانند گاز کربن مونوکسید را از خود تولید کنند.
بخاری های گازی، بخاری نفتی، آبگرمکن، خودروها و غیره جزوه محصولاتی هستند که به راحتی گاز کربن مونوکسید را به وجود می آورند. در این زمینه باید دقت داشته باشید که تولید این گاز سمی به نحوه سوختن آن بستگی دارد. هر اندازه که میزان اکسیژن کمتر باشد، معمولاً سوختن آن به صورت ناقص صورت می گیرد و به جای اینکه در این واکنش کربن دی اکسید تولید شود، گاز کربن مونوکسید به هوا وارد خواهد شد.
با کشنده ترین گازهای دنیا آشنا شوید
امروزه انواع گازهای سمی وجود دارند که برای بدن انسان بسیار مضر هستند و ممکن است که باعث مرگ انسان ها شوند؛ چرا که این گازها از راه تنفس به بدن انسان وارد شده و باعث مرگ افراد در کمترین زمان ممکن می شوند. برخی از کشنده ترین گازهای دنیا عبارت است از:
● نیتروژن:
نیتروژن کشنده ترین گاز سمی است که در صنعت یافت می شود و امکان دارد که افراد آن را تنفس کنند. معمولاً این گاز بی اثر و بی رنگ است و تقریباً ۷۸ درصد از هوایی که ما در آن نفس می کشیم، از این ماده تشکیل شده است. مواقعی که غلظت نیتروژن بیشتر شود، در برابر آن میزان اکسیژن هم کاهش پیدا می کند، در این صورت خطرات ناشی از آن بیشتر خواهد شد. افرادی که در معرض مسمومیت با نیتروژن قرار میگیرند، در ابتدا هیچ گونه خطری را در خود مشاهده نمی کنند. در صورتی که فرد با نیتروژن مسموم شود، دچار کاهش اکسیژن شده و در نهایت باعث مرگ آن ها خواهد شد. معمولاً این گاز از طریق خودروها، سوخت های فسیلی، کشاورزی و غیره در هوا پخش می شوند.
● سولفید هیدروژن:
سولفید هیدروژن جزو گازهای بی رنگ است که به راحتی قابلیت سوختن دارد. معمولاً گاز سولفید هیدروژن به عنوان گاز فاضلاب در بین مردم معروف است. این گاز بویی شبیه به تخم مرغ فاسد از خود بروز میدهد، اما هنگامی که میزان آن افزایش پیدا کند، امکان دارد که قابل تشخیص نباشد. میزان زیاد این گاز در هوا باعث می شود که اعصاب بویایی افراد از بین برود و افراد هیچ گونه احساس بویایی نخواهند داشت.
توجه داشته باشید که گاز سولفید هیدروژن در فرایند استخراج معدن، تولید کاغذ پالایش نفت و غیره ایجاد می شود. معمولا در محیط هایی مانند چاه، آتشفشان، چاه فاضلاب و غیره این مدل گازها خارج خواهند شد. هنگامی که افراد در معرض این نوع گاز قرار می گیرند، با توجه به اینکه چه مدت زمانی آن را استنشاق کرده اند، سلامتی آن ها تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. علائمی مانند سوزش چشم، سردرد، حالت تهوع، سرفه و غیره از علائم مسمومیت این گاز هستند. در مواقع بحرانی ممکن است باعث مرگ اشخاص گردد.
● دی اکسید گوگرد:
یکی از خطرناک ترین گازهای سمی که به حالت بی رنگ است، اکسید گوگرد است. در صورتی که مواد گوگرد دار چون نفت و زغال سنگ بسوزند، این گاز ایجاد می شود. زمانی که گوگرد در آب حل شده باشد، باعث می شود که اسید سولفوریک تولید گردد. این مدل گاز همراه با اکسیدهای نیتروژن از عوامل مهم ایجاد باران هستند. معمولاً در مکان های صنعتی و نیروگاه ها گاز دی اکسید گوگرد به فراوانی یافت می شود.
از دی اکسید گوگرد برای تصفیه آب نیز استفاده خواهند کرد. وزن این نوع گاز دو برابر وزن هوا است؛ به همین دلیل معمولاً در کف تجمع پیدا می کند و باعث ایجاد مشکلات تنفسی، چشمی و پوستی خواهد شد. یکی از علایم دیگر مربوط به این گاز مشکلات گوارشی و حالت تهوع است. با توجه به اینکه وزن این گازها بیشتر از هوا است، هنگامی که فرد در معرض آن قرار بگیرد، ممکن است دچار خفگی و مرگ شود.
گازهای سمی موجود در هوا
هوایی که ما در آن نفس می کشیم، از گازهای نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است. در ترکیبات هوا علاوه بر این مواد، مواد دیگر مانند بخار آب، آرگون، دی اکسید کربن و مقدار کمی از سایر گازها وجود دارد. بیشترین گازهایی که در هوا وجود دارند، مربوط به گاز نیتروژن (۷۸ درصد) و گاز اکسیژن (۲۰ درصد) می شوند. همچنین آرگون، کربن دی اکسید و بخار آب جزو گازهای هستند. که بعد از نیتروژن و اکسیژن، بیشترین ترکیبات را در هوا دارند.
همچنین انواع گازهای سمی دیگر مانند متان، نیتروس اکساید، اوزون، هلیوم و غیره در هوا وجود دارند. البته میزان این گازها در ترکیبات هوا کم است. سالانه میزان زیادی گازهای آلاینده در صنایع گوناگون تولید شده و به جو زمین ورود پیدا می کنند. به همین دلیل میزان این گازها در هوا در حال افزایش است که امکان دارد اثرات گلخانه های مضری را به همراه داشته باشد.بیشتر بخوانید:سمی ترین گازهای شیمیایی
گاز بی بو و کشنده
گاز کربن مونوکسید یک نوع گاز بی بو و کشنده است که مسمومیت شدید در انسان ایجاد کرده و موجبات مرگ را فراهم می کند. از علائم مسمومیت با این گاز می توان به سرگیجه، حالت تهوع، درد و خفگی اشاره کرد. تمامی این علائم هنگامی ایجاد می شوند که زغال به صورت ناقص بسوزد. این نوع گاز از تجهیزات گازی بعد از مجاورت با حرارت در زمان سوختن چوب و زغال سنگ ایجاد می شود.
در صورتی که این گاز در یک محیط بسته بدون تهویه تجمع پیدا کند، خطرات بسیار زیادی دارد. معمولا این نوع گاز وزن کمتری نسبت به هوا دارد؛ به همین دلیل به میزان زیادی می تواند در هوا پخش شود و قدرت آن برای پخش شدن در هوا بسیار زیاد است. در صورتی که کسی که با این گاز مسموم شود، گاز به خون او وارد شده و مانع ورود اکسیژن به بافت های بدن می شود. پس در کمترین زمان ممکن باعث مسمومیت فرد خواهد شد.
گازهای خطرناک محیط زیست
گازهای سمی جزو مواد بی رنگ محسوب می شوند که وجود آن ها در هوا تشخیص داده نمی شود. به همین دلیل وجود این گازها در محیط زیست خطرات بسیار زیادی دارند. خطرناک ترین گازهای موجود در محیط زیست عبارت است از:
• کلر:
کلر یک گاز زرد رنگ متمایل به سبز است که به صورت محلول در آب وجود دارد و باعث ایجاد مشکلات تنفسی می شود. در صورتی که کلر با آب در قسمت هایی از بدن جمع شود، مواد سمی در بافت ها ایجاد خواهد شد. هنگامی که ۲/۵ میلی گرم از این ماده در هوا ترکیب شود، مسمومیت شدید را ایجاد می کند. که در نهایت منجر به مرگ می شود. در صورتی که شدت مسمومیت آن زیاد نباشد، ممکن است که فرد با مشکلات تنفسی و قلبی، خونریزی ریه و غیره مواجه گردد.
• کلرور کربونیل:
کلرور کربونیل یک گاز بی رنگ است که بوی نافذی دارد. بوی آن شباهت بسیار زیادی به علف خشک دارد و جزو گازهایی محسوب می شود که باعث ایجاد خفگی در افراد می گردد. افرادی که در معرض این گاز قرار می گیرند، دچار ریزش اشک و تنگی نفس خواهند شد. گاز کلرور کربونیل ۲۰ برابر کلر سمی تر بوده و در موارد جنگی مورد استفاده قرار می گیرد. وجود مقدار کمی از این ماده در هوا بسیار کشنده است و خطرات بسیار زیادی را به همراه دارد.
• اسید سولفوریک:
اسید سولفوریک یک نوع گاز بی رنگ است که بوی آن به بوی تخم مرغ فاسد بسیار شباهت دارد. این گاز زمانی که در مجاورت هوا قرار داشته باشد. و رنگ آن به آبی تغییر می کند و به صورت محلول در آب وجود دارد. این گاز معمولا از راه تنفس به بدن وارد می شود. توجه داشته باشید که میزان کمی از این ماده در هوا قابل تحمل است.
برای اینکه از مسمومیت افراد با این گاز خودداری شود، باید از ماسک استفاده کرد و تا حد امکان در مکان هایی که امکان وجود این گاز است، سیستم تهویه هوا قرار داده شود. توجه داشته باشد در صورتی که مصرف این ماده در افراد بالا رود، امکان مرگ افراد وجود خواهد داشت. افرادی که با این گاز مسموم شده اند دارای علائم مختلفی مانند حالت تهوع، استفراغ، مشکلات قلبی، ریوی و مشکلات تنفسی خواهند بود. اما می توان با درمان های مخصوص آن ها را رفع کرد.
● دی اکسید گوگرد:
یک مدل گاز بی رنگ است که باعث ایجاد مشکلات تنفسی و سرفه می شود. این گاز به صورت اکسیداسیون مواد گوگرد دار تولید می شود و محصول جدیدی را ایجاد می کند. مسمومیت شدید با این گاز ممکن است افراد را راهی کما کند یا باعث مرگ آن ها شود.
● اکسید نیترو:
یک نوع گاز زرد مایل به نارنجی است. از علائم مسمومیت با این گاز می توان به سرفه، تپش قلب بالا، کاهش فشار و غیره اشاره نمود. همچنین در موارد شدید ممکن است باعث مرگ افراد شود.
● سیانوژن:
سیانوژن جزو گازهایی است که میزان سمی بودن و خطر آن فوق العاده بالا است و معمولاً بی رنگ است. معمولاً سمیت سیانوژن ۴ برابر کمتر از اسید سیتریک است. هنگامی که افراد در معرض این گاز سمی قرار می گیرند، ممکن است در عرض سه دقیقه به مشکلات تنفسی و قلبی مواجه شوند. در نهایت فرد در کمترین زمان ممکن در خطر مرگ قرار می گیرد.
گازهای بسیار زیادی در هوا وجود دارند که از راه تنفس به بدن وارد شده و جایگزین اکسیژن در بدن می شوند. در این صورت امکان دارد که بدن فرد به گازهای سمی حساسیت نشان دهد و دچار مسمومیت شود. از گازهای سمی می توان به مونوکسید کربن، نیتروژن، کلرور کربونیل، کلر و غیره اشاره نمود. که به میزان زیادی در هوا یافت می شوند. هنگامی که فرد در هوایی نفس بکشد که میزان این گازها زیاد باشد، ممکن است با انواع مشکلات متعدد مانند حالت تهوع، استفراغ، سردرد، تشنج و در حالت شدید به تنگی نفس و یا مرگ دچار شود.
