تاثیر تحریم ها بر صنعت پتروشیمی چیست؟

کشور ایران از سوی دیگر کشورهای جهان در زمینه های مختلف تحریم شده است. تاثیر تحریم ها بر صنعت پتروشیمی و دیگر منابع را به صورت آشکار می توان دید. تاثیر تحریم ها بر صنعت پتروشیمی شامل قطع هرگونه ارتباط خرید و فروش، حمل و نقل و… با شرکت های پتروشیمی ایرانی است. این تحریم ها باعث محدود شدن کشور ایران در زمینه خرید و فروش و صادرات نفت و گاز شده است. این تحریم ها تاثیر مهمی در کاهش تولید محصولات پتروشیمی و عقب ماندن ایران در تکنولوژی استخراج و تولید محصولات پتروشیمی دارد. در ادامه همراه ما باشید تا تاثیر تحریم بر صنعت پتروشیمی کشور ایران را در زمینه های مختلف بررسی کنیم.

بخش زیادی از سرمایه پتروشیمی در دست بخش های عمومی مانند شرکت سهام، صندوق بازنشستگی و دیگر بنیادهای اداری است. صندوق بازنشستگی کشوری در چندین شرکت پتروشیمی سهام دار است و حدود نیمی از سرمایه صندوق بازنشستگی از سوی شرکت های پتروشیمی تامین می شود. با وجود تحریم های بی سابقه علیه پتروشیمی کشور ایران، تامین نیازهای صندوق بازنشستگان با مشکل مواجه شده است. کمبود سرمایه در صندوق بازنشستگی را می توان با وجود کاهش سرمایه مالی، تامین خوراک و پوشاک و صادرات محصولات پتروشیمی به وضوح مشاهده کرد.

تحریم هر یک از زمینه های اقتصادی و سیاسی کشور ایران در نهایت تاثیر بزرگی بر صندوق بازنشستگی می گذارد‌. به گونه ای که تحریم هر یک از مولفه های پتروشیمی ایران، در عوامل وابسته به صندوق بازنشستگی که به شرح زیر است تاثیر به سزایی دارد:

• تامین نکردن نیازهای مالی پروژه های سرمایه گذاری

• عدم تامین تکنولوژی و دانش فنی در دراز مدت

• مشکل در تهیه و تامین پوشاک و خوراک سازمان های مربوطه

• تاثیر پذیری سرمایه های در حال گردش بانکی

• کاهش میزان صادرات فرآورده های نفتی و پتروشیمی

تاثیر تحریم ها بر صنعت پتروشیمی خود را در قالب کاهش میزان درآمد شرکت ها یا افزایش میزان ارز از دست رفته سازمان ها نشان داده است. جهت کاهش میزان آسیب وارده از سوی تحریم صنعت پتروشیمی چند راهکار وجود دارد:

با توجه به شرایط تحریم صنعت پتروشیمی، سه راهکار جهت تامین مالی صندوق بازنشستگی کشور وجود دارد. با کمک سرمایه های نقدی سهامداران، ایجاد صندوق سرمایه شخصی و انتشار اوراق می توان کمبود مالی این سازمان را جبران کرد.

با تکیه بر علم و فناوری داخلی می توان علیه تحریم های خارجی مقاومت کرد. البته در برخی از زمینه های تخصصی دانش داخلی پاسخ گو نیست و باید فناوری مارکی را خریداری کرد.

کشور ایران با حمایت تعریفه ای و لجیستکی، می تواند صادرات فرآورده های نفتی خود را از طریق کشور ترکیه انجام دهد. استفاده از شرکت های تراستی در قالب یکپارچه می تواند صادرات نفت و فراورده های پتروشیمی به کشورهای مقصد را ممکن سازد.

این روش اصلی ترین راه برای مقابله با آسیب های حاصل از تحریم صنعت پتروشیمی به حساب می آید. به منظور افزایش تعاملات مالی و بانکی می توان اقدام به ایجاد شرکت های تراستی، تاسیس بانک های ثالث و خرید فلزات گران بها کرد. البته با در نظر گرفتن قوانین موجود می توان از بلاک چین و دیگر اتاق های پایاپای استفاده کرد.

در شرایط فعلی کشور حدود نیمی از ارز کشوری را صنعت پتروشیمی تامین می کند. از همین جهت کاهش ارز کشوری را می توان مهم ترین تاثیر تحریم ها بر صنعت پتروشیمی دانست.‌ در این بخش سیر ارز آوری صنعت پتروشیمی در طول چندین سال گذشته را بررسی می کنیم:

• ارز حاصل از صادرات فراورده های نفتی در سال ۱۳۹۷ حدود ۱۰ میلیارد دلار تخمین زده شد. که توانست نیازهای جامع اقتصادی کشور را در زمینه های مختلف تامین کند.

• در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۵ میلیارد دلار ارز از صادرات محصولات نفتی، برای کشور به دست آمد که حدود ۱۰ میلیارد از این سرمایه به سامانه نیما منتقل شد.

• در سال ۱۳۹۹ ارز آوری شرکت های پتروشیمی به دلیل تحریم های موجود کاهش چشمگیری داشت.و به عدد ۱۰ میلیارد دلار در سال رسید. در این موقعیت با وجود کاهش ارز آوری کشور از سوی پتروشیمی، حدود نیمی از سرمایه به دست آمده به سامانه نیما منتقل شد.

• مجتمع های پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۴ میلیارد دلار ارز آوری داشتند.که حدود ۱۲ میلیارد دلار از این سرمایه به سامانه نیما منتقل شد.

• شرکت های پتروشیمی در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۸ میلیارد دلار ارز آوری داشتند که حدود ۶۰ درصد از این سرمایه به سامانه نیما انتقال یافت.

تاثیر تحریم ها بر صنعت پتروشیمی در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به وضوح قابل مشاهده است. یکی‌ از مهم ترین آثار کاهش ارز آوری کشور، در پی محدودیت در تولید و صادرات فرآورده های نفتی است. با ارائه راهبردهای اصولی می توان آسیب های ناشی از تحریم را کنترل کرد و به کم‌ترین میزان ممکن رساند.

بیشتر بخوانید:بزرگترین پتروشیمی های ایران