کاربرد سولفوریک اسید در تولید کودهای شیمیایی

معرفی کودهای شیمیایی که سولفوریک اسید

در تولید کودهای شیمیایی حدود ۶۰ درصد اسید سولفوریک مصرف می شود. اسید سولفوریک در تولید کودهای شیمیایی برای اولین بار در آمریکا مورد استفاده گرفت. سولفوریک اسید یک ماده بسیار قوی و بی رنگ و بی بو که مصرف گسترده ای در صنعت دارد. این اسید قوی یک ماده ارزان و قابل دسترس در صنعت کشاورزی و آبیاری و تولید کودهای شیمیایی است. عمده ترین کاربرد سولفوریک در تهیه کود شیمیایی سولفاته است که اهمیت استراتژی این ماده در همین راستا است. در ادامه به بررسی کاربرد سولفوریک اسید در تولید کودهای شیمیایی می پردازیم.

 

کاربرد سولفوریک اسید در صنعت و کشاورزی

سولفوریک اسید بیشترین کاربرد را در کودهای شیمیایی سولفاته دارد. در صنایع کشاورزی برای حاصلخیزی خاک  مورد استفاده قرار می گیرد. ایم ماده در کشاورزی میزان قلیایی بودن خاک و آب را کاهش می دهد، تهویه در خاک رسی را بهبود می بخشد و باعث ایجاد سولفات های آلی در خاک می شود. همچنین در تولید کود سولفات آمونیم، تولید سوپر فسفات آمونیم ساده، در تولید مواد شوینده، در تولید اسید باتری و در محلول های اسیدی تصفیه آب کاربرد دارد. این ماده قوی در اصلاح خاک پسته و تنظیم PH خاک تاثیر بسزایی دارد. در کشورهای اروپایی از محلول های رقیق کننده اسید خوراکی در مواد غذایی  استفاده می کنند.

 

کاربرد سولفوریک اسید در تولید کودهای شیمیایی

هر ماده ای که از ترکیبات آلی و یا معدنی باشد و به دلیل وجود عناصر غذایی باعث حاصلخیزی خاک شود را کود می نامند. کودهای شیمایی به دو دسته پرمصرف و کم مصرف تقسیم می شوند. کودهای شیمیایی پرمصرف یا ماکروالمنت مانند فسفر، منیزیوم، ازت و کلسیم و کودهای میکرو المنت یا کم مصرف می توان آهن، مس و روی را نام برد. در تولید و تهیه این کودها اسید سولفوریک به میزان ۶۰ درصد مورد استفاده قرار می گیرد. کودهای بیولوژیک نسل جدید کودهای شیمیایی هستند که حاصخیزی آن ها در خاک بیشتر از کودهای قدیمی است. سولفوریک اسید در راستای تولید کودهای شیمیایی و با توجه به درصد بالای آن در تهیه کود در بازار جهانی توسعه یافته است.

کاربرد سولفوریک اسید در تولید کودهای شیمیایی

بیشترین کاربرد سولفوریک اسید در تهیه کودهای شیمیایی فسفاته می باشد. کاربرد سولفوریک اسید در تولید کودهای شیمیایی اولین بار توسط کشور آمریکا بین سال های ۱۹۸۵ تا ۱۹۷۷ حدود ۲ درصد بوده است. این درصد در سال های بعد به تدریج افزایش یافته و روز به روز بیشتر شده است. با پیشرفت جمعیت جهان و محدود شدن زمین های کشاورزی، میزان تولید محصول می بایست افزایش پیدا کند تا جوابگوی این جمعیت باشد.

از آنجایی که اخیرا این کار دیگر با کودهای حیوانی انجام نمی شود، برای افزایش بهره وری و حاصلخیزی خاک می بایست از کودهای شیمیایی استفاده کنند. سولفوریک اسید در تولید کودهای شیمیایی به ویژه کودهای فسفاته نقش مهمی دارد. و ماده دیگری نمی تواند جایگزین آن در تهیه این کودها باشد. علاوه بر کشورهای آمریکایی و اروپایی و افریقا، برخی از کشورهای آسیایی مانند چین، ژاپن و کره از مصرف کنندگان این اسید هستند. مصرف این اسید در تهیه کودهای شیمیایی و حاصلخیزی خاک محدودیت زمانی ندارد و در تمام فصل های سال می توان برای اصلاح خاک از ان استفاده کرد.

معرفی کودهای شیمیایی که سولفوریک اسید

 

سولفوریک اسید در تهیه و تولید فسفریک اسید، کود سولفات آمونیوم و کود سوپر فسفات نرمال به طور مستقیم استفاده می شود. در زیر به بررسی آن ها می پردازیم:

  • سولفات آمونیوم

فرآیند تولید سولفات آمونیوم از سولفوریک اسید به همراه آمونیاک انجام می شود. این کود برای جبران گوگرد خاک مهم است. هنگامی که سولفوریک به خاک اضافه می گردد با آهک موجود در خاک واکنش می دهد و سولفات کلسیم آبدار را تولید می کند که به آن گچ کشاورزی می گویند.

  • کود فسفریک اسید

در تولید فسفریک اسید از سولفوریک اسید به عنوان ماده اولیه استفاده نمی کنند، اما اخیرا  اسید فسفریک از فرآیند مرطوب تولید می شود. این اسید با استفاده از دو فرآیند کوره ای و مرطوب تولید می شود. با توجه به اینکه میزان تولید اسید فسفریک از جوهر گوگرد بالا است، بازار عرضه فسفریک اسید نیز در جهان گسترده شده است.

  • سوپر فسفات نرمال یا ساده

با اضافه کردن سولفوریک اسید به سنگ فسفات، کود شیمیایی به نان سوپر فسفات نرمال یا (NSP ) به دست می آید. فسفات موجود در سنگ به ماده ای به نام منو کلسیم فسفات منو هیدرات تبدیل می شود. ماده تولید شده موجب می شود کود سوپر فسفات ساده در بین کودهای فسفاته P2O5 کمتری داشته باشد؛ بنابراین مصرف کود شیمیایی سوپرفسفات نرمال محدود می شود.

  • استفاده مستقیم از سولفوریک اسید

درصد کمتری از سولفوریک اسد با کودهای مایع مخلوط شده به صورت مستقیم استفاده می شود. این ماده PH خاک را متعادل می کند و برای تعادل در جذب مواد مورد نیاز گیاهان در تهیه کود شیمیایی کاربرد مهمی دارد.

 

نقش سولفوریک اسید در خاک های کشاورزی

 

سولفوریک اسید اضافه شده هنگام واکنش با اهک خاک خنثی می شود. و با تولید گچ کشاورزی به مقدار کمتری سولفات منیزیوم و سولفات مضاعف کلسیم و منیزیوم نیز تولید می شود. به  دلیل واکنش سریع فرایند بالا و خنثی شدن سولفوریک اسید با آهک، اسید در خاک ماندگار نیست و به ریشه گیاه آسیب وارد نمی کند. این اسید به عنوان یک ماده اصلاحی، نفوذپذیری خاک را افزایش می دهد.و مشکل تهویه خاک نیز حل می شود، بنابراین می توان گفت نقش سولفوریک اسید در خاک عبارتند از اصلاح شوری خاک، بهبود تهویه در خاک های رسی، کاهش میزان PH آب و خاک و تشکیل سولفات آلی در خاک است.

 

سخن پایانی

سولفوریک اسید در صنعت کاربرد وسیعی دارد. شرکت های تولید کننده کود شیمیایی  از سولفوریک اسید استفاده های می شود.اما بیشترین استفاده آن در تهیه و تولید کودهای شیمیایی و به ویژه کودهای فسفاته به میزان ۶۰ درصد است. به همین دلیل بازار عرضه و تقاضای این ماده در سراسر جهان روز به روز در حال گسترش است. قیمت آن به دلیل کاربرد فراوان و گسترده در تمامی صنعت ها نسبتا بالا است. سولفوریک اسید در تولید کودهای شیمیایی نقش بسیار مهمی دارد به طوریکه تا کنون هیچ ماده و اسید دیگری نتوانسته جای آن را بگیرد. این ماده قوی در تولید مواد شوینده، در کشاورزی جهت اصلاح خاک رسی و قلیایی و تنظیم PH نیز کاربرد فراوان دارد.

۱
۲
۳
۴
۵
میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۳ رای

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شروع مکالمه
با کلیک در این بخش با ما ارتباط باشید