کاربرد سولفوریک اسید در استخراج طلا

سولفوریک اسید کاربردهای فراوانی در صنایع فولاد و متالوژی دارد. از این ماده در استخراج فلزاتی مانند مس، اورانیوم، وانادیوم استفاده می شود. از سولفوریک اسید می توانید در شستشو و آماده سازی فلزات برای رنگ زدن آن‌ها و پوشاندن با پوشش ضد زنگ نیز استفاده نمایید. اما این ها تنها کاربردهای این ماده نیستند و از آن در استخراج طلا نیز استفاده می شود. در ادامه قصد داریم مطالبی درباره کاربرد سولفوریک اسید در استخراج طلا بیان کنیم. همراه ما باشید:

ساختار سولفوریک اسید

گوگرد یک عنصر جامد با رنگ زرد و جرم اتمی ۳۲ است  که در گروه ۶ و دوره ۳ جدول تناوبی قرار دارد. دمای ذوب گوگرد تقریبا ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد و دمای ذوب آن ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد است. گوگرد ماده‌ اولیه‌ تولید اسید سولفوریک می باشد. به گونه ای که به این اسید جوهر گوگرد نیز گفته می ‌شود. گوگرد خود یک ماده‌ غیر قطبی است که در آب حل نمی شود. اما سولفوریک اسید مولکول قطبی دارد و بدون محدودیت در آب حل می شود. سولفوریک اسید بر خلاف گوگرد که رنگ زرد و بوی تندی دارد، فاقد رنگ و بو است و چگالی آن حدود ۸/۱ گرم بر سانتی متر مکعب می باشد.

درصد وزنی گوگرد در اسید سولفوریک  حدود سه درصد  و مابقی آن را آب و اکسیژن تشکیل داده است. همچنین حل شدن اسید سولفوریک در آب فرآیندی گرما زا است. اسید سولفوریک یک ماده‌ی شیمیایی پر کاربردی است که در صنعت کاربرد بسیار زیادی دارد. اما این ماده برخی اوقات می ‌تواند مخرب نیز باشد. امروزه با استفاده‌ روز افزون از سوخت ‌های فسیلی مانند زغال سنگ و بنزین و گازوئیل، گازهای سمی مانند دی اکسید گوگرد و اکسیدهای نیتروژن در اتمسفر آزاد خواهند شد.

 ماده اولیه تولید سولفوریک اسید چیست؟

دی اکسید گوگرد ماده اولیه تولید سولفوریک اسید است. در مواقع بارندگی این مواد سمی به صورت محلول در باران درآمده و اسید سولفوریک تولید می‌ کنند. پس از آن قطرات باران به صورت باران اسیدی می بارد. این باران اسیدی موجب تخریب آثار تاریخی و ساختمان‌ ها و تجهیزات صنعتی می گردد. سولفوریک اسید به صورت طبیعی در گازهای خارج شده از آتش ‌فشان‌ها نیز وجود دارد. جالب است بدانید که به دلیل مصرف بالای سولفوریک اسید در صنعت، میزان صنعتی بودن و پیشرفته بودن صنعت یک کشور را می توان با میزان مصرف سولفوریک اسید در آن کشور نسبت به جمعیت آن کشور تخمین زد. در حالت کلی پیش بینی می ‌شود که در سال ۲۰۲۰ این ماده به عنوان ضروری‌ ترین ماده‌ صنعتی معرفی شود و میزان نیاز به آن در صنعت تقریبا به دویست و نود و چهار میلیون تن در سال برسد.

کاربرد سولفوریک اسید در استخراج طلا

از میان محلول هایی که می تواند طلا را از سنگ معدن جدا و به استخراج آن کمک نماید، ترکیب تیزاب سلطانی جایگاه ویژه ای دارد. تیزاب سلطانی از ترکیب دو اسید قوی اسید نیتریک و اسید سولفوریک به وجود می آید. با ترکیب شدن این دو اسید، یک محلول اسیدی خیلی قوی ایجاد می گردد. که قابلیت این را دارد که فلز طلا را در خود حل کند و سپس با استفاده از ته نشینی و فیلتراسیون آن را استخراج نماید.

بدون سولفوریک اسید ما نمی توانیم به تعداد زیادی محصولات پرکاربرد زندگی روزانه خود دست یابیم. به عنوان مثال باتری های اتومبیل به اندازه توانایی خود نمی توانند قدرتمند باشند و کاهش قدرت اسب بخار و کاهش بازده سوخت خواهد شد.

اسید سولفوریک به قدری در تعداد زیادی از محصولات خانگی وجود دارد، که زندگی بدون آن به طور محسوسی متفاوت خواهد بود. حتی لایه بردارها و اسکراب های شیمیایی آرایشی از سولفوریک اسید بسیار رقیق استفاده می نمایند. اما در نظر داشته باشید که اگر این ماده در محصولات زیبایی وجود داشته باشد. و به چشم یا به حلق وارد شود، می تواند بسیار خطرناک باشد..

تولید اسید سولفوریک

همانطور که گفته شد،اسید سولفوریک به صورت طبیعی از گازهای خارج شده از آتش فشان به دست می آید. اما روش های دیگری نیز برای تولید اسید سولفوریک وجود دارد. سولفوریک اسید از انحلال گاز SO3 در آب به دست می آید. اما روش های دیگری نیز  برای تولید سولفوریک اسید وجود دارد که در آزمایشگاه ها قابل اجرا هستند. ولی نکته ای که بایستی به آن توجه نمایید، این است که سولفوریک اسید بایستی در آزمایشگاه های مجهز و دارای استاندارد تولید شود.

کاربرد سولفوریک اسید در استخراج طلا

سولفوریک اسید کاربردهای مختلفی دارد، که برخی از آن ها شامل موارد زیر می شود:

• از سولفوریک اسید استفاده بسیاری در تولید ترکیبات شیمیایی می گردد.که یکی از اصلی ترین و مهم ترین کاربرد های آن در تولید کود های شیمیایی است. همچنین این اسید استفاده هایی هم در استخراج های مواد شیمیایی کاربردی، سنتز عنصرهای شیمیایی و تصویه پس آب های به جا مانده در دبی ها نیز دارد.
• سولفوریک اسید در طیف گسترده ای از مراحل کار در پالایشگاه های نفتی هم مورد استفاده قرار می گیرد.
• ما به کمک این اسید قوی می توانیم یون نیترونیوم را به دست آوریم. از این ترکیب در نیترودار کردن ترکیبات استفاده های بسیار زیادی می شود
• از دیگر کاربردهای این اسید این است که از آن به عنوان محلول الکترولیت در باطری های سربی استفاده می شود. همچنین در صنایع تولید مواد منفجره همچون تری نیتروتولوئن هم قابل استفاده می باشد.
• اسید سولفوریک خاصیت آبگیری بسیار بالایی دارد و در صنایع برای مصارف خانگی مانند تولید میوه های خشک به کار می رود.

نکات مهم هنگام استفاده از سولفوریک اسید

همانطور که بیان کردیم سولفوریک اسید بسیار قوی است. و هنگام کار با آن بایستی نکات ایمنی زیادی را رعایت کنید تا سلامت خود را حفظ نمایید. بعضی از این نکات عبارتند از :

• به هیچ وجه بدون استفاده از دستکش و لباس ایمنی با اسید سولفوریک تماس نداشته باشید. زیرا تماس با این اسید می تواند موجب سوختگی پوست می شود. همچنین تماس این ماده با چشم ممکن است موجب بروز مشکلات بینایی در فرد شود.
• از بوییدن این ماده جدا خود داری نمایید؛ زیرا استنشاق سولفوریک اسید یا همان جوهر گوگرد می تواند موجل تحریک و التهاب بینی و حلق گردد.

سخن پایانی درباره کاربرد سولفوریک اسید در استخراج طلا

به طور کلی اسید سولفوریک در سایر صنایع معدنی نیز کاربردهای زیادی دارد. به عنوان مثال از آن در استخراج طلا و مس و تغلیظ آن ‌ها و جداسازی این فلزات از کانی‌ های آن ‌ها استفاده می شود. همچنین سولفوریک اسید در تولید سولفات مس و یا همان کات کبود، سولفات نیکل، انواع سولفات ‌های آهن مانند زاج سبز و زاج سفید، سولفات سدیم و … کاربرد بسیاری دارد.